Programma 7: Provinciefinanciën

De raming van het provinciefonds voor onze provincie is gebaseerd op de meicirculaire 2025 van het rijk. Deze raming bestaat deels uit de algemene uitkering en deels uit zogenoemde decentralisatie-uitkeringen. Deze laatste uitkeringen worden voor een bepaald doel aan de provincie toegekend.

In onderstaande tabel is aangegeven hoe de raming is opgebouwd.

Bij het ontvangen van een decentralisatie uitkering wordt deze, voor zover nodig, in het juiste bestedingsritme in de begroting opgenomen.

In paragraaf 3.2 - Financieel kader Begroting zijn de ontwikkelingen van de baten uit het provinciefonds nader toegelicht.

De raming van de opcenten is gebaseerd op de opgave van de belastingdienst van het wagenpark per 1-1-2025 waarover belasting wordt geheven.  

Het rijk stelt jaarlijks het maximale niveau van de opcentenheffing vast. Het verschil tussen dit maximale tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de zogenoemde onbenutte belastingcapaciteit. Voor onze provincie bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit in 2026 circa € 43,2 mln.

De samenstelling van de opcenten inclusief een nadere toelichting is opgenomen in paragraaf 1 Provinciale heffingen. 

De provincie Fryslân neemt deel in het aandelenkapitaal van een aantal bedrijven. In onderstaand overzicht is het geraamde dividend weergegeven.

Toelichting
Het dividend van Alliander is vanwege de grote investeringen in de elektriciteitsnetten vanaf boekjaar 2024 voorzien van een maximum van € 100 mln. dat vanaf 2026 zal worden geïndexeerd. Hierdoor wordt voorkomen dat dividenduitkeringen van Alliander te hoog worden, terwijl de kosten voor de eindgebruikers oplopen. Dat is maatschappelijk niet uitlegbaar. De provincie heeft naar aanleiding hiervan de verwachte dividenden voor de komende jaren opnieuw begroot. 

Voor het rendement (rente en dividend Fryslân Hurde Wyn) heeft PS het besluit genomen dat jaarlijks € 1 mln. toegevoegd wordt aan de reserve afwaardering aandelenkapitaal Windpark,  € 1,67 mln. gaat naar stimulering duurzaamheid (beleidsveld 4.4), € 1,67 mln. gaat naar ambitieagenda IJsselmeergebied (beleidsveld 4.2) en € 1,67 mln. wordt toegevoegd aan het begrotingssaldo. De meeropbrengst boven de € 6 mln. gaat vanaf 1 augustus 2023 (nieuw bestuursakkoord) eveneens naar het begrotingssaldo.

In de onderstaande tabel staan de rentebaten en – lasten van de financiering van de provinciale uitgaven voor 2025-2029.

In paragraaf 4 Financiering en beleggingen wordt een toelichting gegeven op deze baten en lasten.

Toelichting
De rentebaten kort zijn de rentebaten over het bij de schatkist ondergebrachte vermogen in rekening courant.

De rentebaten lang betreft de rentebate over het Hybride kapitaal  van € 50 mln. dat aan de Nederlandse Waterschapsbank  (NWB) is verstrekt. De NWB kan, mits zij toestemming heeft van de ECB, vanaf 2025 ieder jaar op 1 september tot aflossing overgaan. De NWB heeft aangegeven de hybride lening van € 50 mln. een jaar te willen verlengen.  Dan is er ook een nieuw rentepercentage van kracht (gebaseerd op de 1  jaars IRS en een vaste opslag van 2%). De te ontvangen rente van de NWB  voor de periode 1-9-2025 tot 1-9-2026 is nog niet verwerkt. Er is daarentegen wel rekening gehouden met extra rentebaten bij rente kort i.v.m. het (mogelijk) terugontvangen van  de € 50 mln. van de NWB.

De rentetoerekening aan vaste activa betreft zowel het Investeringskrediet Grondaankopen (IKG) als de Strategische Grond Voorraad (SGV).

Rente vermogensbeheer betreffen de rentebaten uit de leningen verstrekt aan decentrale (mede)overheden. 

De rentebaten op verstrekte geldlening betreffen de verstrekte leningen aan de deelnemingen Alliander en Windpark Fryslân.

Hieronder wordt een specificatie van de overige algemene dekkingsmiddelen weergegeven.

Toelichting
De bijdrage aan de provincie Zeeland vervalt met het nieuwe verdeelmodel provinciefonds.

In de stelpost loon- en prijsstijging is ook voor de komende jaren al rekening gehouden met indexeringen.  In het onderdeel Financiële begroting wordt hier een nadere toelichting opgegeven.

Het GS voorwaardelijk budget cofinanciering bestaat uit het cofinancieringsbudget EFRO-EZ/Interreg, Waddenfonds/IKW en POP3/GLB. Bij het toekennen van cofinanciering aan projecten worden de betreffende middelen toegevoegd aan het bijbehorende beleidsprogramma.

Bij de baten zijn de rente op verstrekte leningen opgenomen die vallen onder de reserve risicobuffer. Dit betreft  zowel de onderdelen  revolverende middelen als breedband. 

De baten bij  het breed cofinancieringsbudget betreft de verwachte bijdrage van het Wetterskip als cofinanciering van de GLB projecten. Op basis van concrete projecten wordt deze bijdrage toegevoegd aan het bijbehorende beleidsprogramma.

De provincie voert een aantal werkzaamheden voor derden uit waarvoor een vergoeding wordt ontvangen.
De component bedrijfsvoering (inzet capaciteit) hierin is opgenomen in programma 6 Bedrijfsvoering.
De overige lasten zijn in principe geraamd in de inhoudelijke beleidsprogramma’s, tenzij er geen directe relatie is met de doelen en resultaten van de provincie.
In dat geval worden de lasten in dit beleidsveld geraamd. De lasten worden gedekt door de bijdrage van derden die wij hiervoor ontvangen.

Hieronder is een overzicht opgenomen van de betreffende werken voor derden.

Er zijn voor de begroting 2026 geen onvoorziene lasten en baten begroot.

De begrote lasten in 2025 hebben voornamelijk betrekking op lagere vaststellingen van verstrekte subsidies. Bij de berap 2025 zijn deze middelen toegevoegd aan het begrotingssaldo.