Programma 7: Provinciefinanciën

De raming van het provinciefonds voor onze provincie is gebaseerd op de decembercirculaire 2024 van het rijk. Deze raming bestaat  deels uit de algemene uitkering en deels uit zogenoemde decentralisatie-uitkeringen.  Deze laatste uitkering worden voor een bepaald doel aan de provincie toegekend. In onderstaande tabel is aangegeven hoe de raming is opgebouwd.  

Toelichting

De totale inkomsten uit het provinciefonds in 2024 bedragen € 308,6 mln.. Een deel hiervan betreft de afrekening over 2023 ad. € 455.000 negatief. Tevens is een deel van de inkomsten via het begrotingssaldo doorgeschoven naar 2025 e.v. ter dekking van toekomstige uitgaven voor betreffende onderwerpen. Het gaat daarbij om een bedrag van ruim € 0,8 miljoen. De gerealiseerde inkomsten voor 2024 komen daarmee op € 307,7 mln..  

In de decembercirculaire 2024 is de decentralisatie uitkering indirecte uitvoeringskosten NPLG opgenomen. In de brief aan PS over de consequenties decembercirculaire was opgenomen dat wij hiervoor een reserve vormen omdat nog onzeker is wanneer deze middelen de komende jaren ingezet worden. De accountant heeft echter aangegeven dat het vormen van de reserve pas na resultaatbestemming kan plaatsvinden vandaar dat deze middelen eerst zijn toegevoegd aan het begrotingssaldo. Bij de besluitvorming over de jaarstukken is voorgelegd om alsnog de reserve te vormen voor deze middelen.

De raming van de opcenten is gebaseerd op de realisatie van de ontvangsten in 2023. Daarnaast wordt jaarlijks gekeken naar de ontwikkeling van de omvang van het wagenpark waarover belasting wordt geheven. 

Het rijk stelt jaarlijks het maximale niveau van de opcentenheffing vast. Het verschil tussen dit maximale tarief en het feitelijk door de provincie gehanteerde tarief voor de opcenten bepaalt de zogenoemde onbenutte belastingcapaciteit. Voor onze provincie bedraagt de onbenutte belastingcapaciteit in 2024 € 34 mln.

De samenstelling van de opcenten inclusief een nadere toelichting is opgenomen in paragraaf 1 Provinciale heffingen. 

Hieronder een overzicht van de realisatie en begroting opcenten met het aantal opcenten (aantal punten) en de gemiddelde opbrengst per punt. Dit voor de realisatie 2023, begroting 2024 en de realisatie 2024. 

Toelichting

In 2024 is er per saldo sprake van een toename van het wagenpark (volume). De verwachte 'vergroening' in de samenstelling van het wagenpark blijft achter bij de verwachtingen. Hierdoor is per saldo een stijging zichtbaar in de totale opbrengsten MRB als in de gemiddelde opbrengsten per punt.  De inkomsten van de opcenten MRB fluctueren per maand waarbij de maand december een grote positieve afwijking liet zien ten opzichte van eerdere maanden. Hierdoor is de bijgestelde begroting bij het autorisatiemoment alsnog te laag geraamd.

Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf Provinciale Heffingen. 

De provincie Fryslân neemt deel in het aandelenkapitaal van een aantal bedrijven. In het onderstaande overzicht staan de begrote- en gerealiseerde dividenden. 

Toelichting

Het dividend van Alliander is fors hoger dan begroot omdat er een incidenteel dividend is uitgekeerd van € 6,7 mln. als gevolg van de verkoop van bedrijfsonderdeel Kenter B.V. Daarnaast viel het reguliere dividend van Alliander hoger uit dooronverwachte financiële meevallers. 

De overige dividenden zijn conform planning ontvangen.

In de onderstaande tabel staan de rentebaten en – lasten van de financiering van de provinciale uitgaven voor 2024.

In paragraaf 4 Financiering en beleggingen wordt hierop een nadere toelichting gegeven. 

Toelichting

Rentelasten
Provincie Fryslân heeft geen bancaire rentelasten. Er wordt wel rente vergoed aan het Nazorgfonds over de bij de provincie ondergebrachte gelden. Daarnaast worden de vanuit het rijk vooruit ontvangen RSP-gelden ieder jaar geïndexeerd totdat de gelden zijn uitgegeven/geïnvesteerd. 

Rentebaten
Er is in 2024 meer rente ontvangen dan begroot. Dit komt door minder hoge uitgaven en de ontvangst van extra Rijksgelden die niet waren begroot. Ook de rentepercentages die worden ontvangen over het rekening courant-tegoed bij de schatkist daalden minder snel dan verwacht.

De rentebaten van het Hybride kapitaal en Leningen aan decentrale overheden zijn conform planning gerealiseerd. Alle rentebaten vanuit het belegde vermogen komen ten gunste van de algemene dekkingsmiddelen. 

Hieronder wordt een specificatie van de overige algemene dekkingsmiddelen weergegeven. 

Toelichting

De bijdrage aan de de provincie Zeeland vanwege een weeffout in het huidige provinciefonds wordt vanaf 2024 verantwoord onder programma 1. Wanneer het nieuwe verdeelmodel provinciefonds wordt ingevoerd, zal ook deze compensatie aan Zeeland komen te vervallen.

Het restant breed cofinancieringsbudget betreft dat deel wat nog niet voor concrete projecten is ingezet in 2024. Via de reserve breed cofinancieringsbudget schuift dit door naar 2025.

Bij de risicobuffer is sprake van hogere rentebaten voor het onderdeel breedband. Dit betreft de rente op rente boekingen vanaf  2018 op de achtergestelde lening. Dit wordt via de mutatie reserves toegevoegd aan de reserve risicobuffer.

In 2024 is een bedrag van € 8.247.800 toegevoegd aan de voorziening deelnemingen dit in verband met de afwaardering van FSFE en de FOM.  De dekking hiervoor komt vanuit de reserve risicobuffer.

De provincie voert een aantal werkzaamheden voor derden uit waarvoor een vergoeding wordt ontvangen.
De component bedrijfsvoering (inzet capaciteit) hierin is opgenomen in programma 6 Bedrijfsvoering.
De overige lasten zijn in principe geraamd in de inhoudelijke beleidsprogramma’s, tenzij er geen directe relatie is met de doelen en resultaten van de provincie.
In dat geval worden de lasten in dit beleidsveld geraamd. De lasten worden gedekt door de bijdrage van derden die wij hiervoor ontvangen.
                    
Hieronder is een overzicht opgenomen van de betreffende werken voor derden.

Toelichting

De werken voor derden worden budgettair neutraal uitgevoerd door de provincie.

Via de post onvoorzien lopen onder andere de vaststelling van eerder afgegeven subsidiebeschikkingen en overige posten die geen rechtstreeks verband meer hebben met de beleidsprogramma's. 

Toelichting

Afwikkeling FUMO 2023 betreft de afrekening van de werken voor derden welke wij voor de FUMO verrichten. 

De afwikkeling van subsidies voorgaande jaren betreft lagere subsidievaststellingen wat een doorlopend proces is en wat moeilijk vooraf is in te schatten qua omvang.

De post dubieuze debiteuren betreft de debiteuren die in 2024 daadwerkelijk zijn afgeboekt als oninbaar.

Bij de actualisatie van het nazorgplan van de stortplaats Skinkeskâns is begin 2025 gebleken dat het doelvermogen € 2.923.100 te laag was. Aangezien wij als provincie verantwoordelijk zijn voor deze overgedragen stortplaats is bij de jaarrekening 2024 dit bedrag via onvoorzien aan het nazorgfonds overgemaakt.